De Losprijs

"Want ook de Zoon des mensen is niet gekomen om Zich te laten dienen, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen" (Marcus 10:45).

Jezus heeft Zijn leven als losprijs gegeven. Wat is een losprijs? In het Nieuwe Testament komt dit woord (Grieks: lutron) slechts hier en in de parallelle tekst in Matteüs 20:28 voor. De oorspronkelijke lezers van het Evangelie kenden het woord echter uit de Griekse Septuaginta Vertaling van het Oude Testament. Uit een paar voorbeelden wordt de betekenis duidelijk.

"Wanneer een rund een man of een vrouw stoot, zodat deze sterft, dan zal het rund zeker gestenigd worden en zijn vlees zal niet gegeten worden, maar de eigenaar van het rund zal vrijuit gaan. Indien echter dat rund reeds vroeger stotig was en zijn eigenaar gewaarschuwd was, maar hij het niet bewaakte, en het doodt een man of een vrouw, dan zal het rund gestenigd worden, maar ook de eigenaar zal ter dood gebracht worden. Indien hem een zoengeld opgelegd wordt, dan zal hij alles wat hem opgelegd wordt, als losprijs voor zijn leven geven" (Exodus 21:28-30).

Volgens het recht in het tweede geval moest de eigenaar als straf voor zijn misdaad sterven. De benadeelde familie kon dit eisen. De rechteiser mocht echter in plaats van het leven van de misdadiger, een losprijs vragen. Ongeacht wat die prijs was, moest hij die betalen, want geen bedrag is voldoende als prijs voor het leven (Marcus 8:37). De losprijs is dus de prijs die de rechteiser aanvaardt als vergelding in plaats van het leven van de misdadiger.

De rechteiser is geenszins verplicht een losprijs te aanvaarden. De mogelijkheid een losprijs te betalen is daarom een vorm van genade. De rechteiser is ook vrij om zelf de losprijs te bepalen. (Zie Exodus 30:12-16 en Numeri 3:12-15, 39-51 waar een lage losprijs werd gevraagd. Zie Spreuken 6:35 waar geen enkele losprijs aanvaard zal worden.)

Deze genade mocht niet in alle gevallen verleend worden. "En gij zult voor het leven van een doodslager, die des doods schuldig is, geen losgeld aannemen, maar hij zal zeker gedood worden" (Numeri 35:31).

Niet alleen is de benadeelde familie rechteiser, maar God ook. In geval van opzettelijke doodslag onder het Oude Verbond heeft God bepaald dat er geen losprijs aanvaard mocht worden.

Onder het Nieuwe Verbond is Jezus gekomen om zijn leven te geven als losprijs voor velen (Matteüs 20:28).

Wie zijn de misdadigers die volgens het recht moeten sterven? "Want allen hebben gezondigd en derven de heerlijkheid Gods" (Romeinen 3:23). "Het loon dat de zonde geeft is de dood" (Romeinen 6:23).

En Wie is de rechteiser? "Mij komt de wraak toe en de vergelding" (Deuteronomium 32:35). "Uw God zal komen met wraak, met de vergelding Gods" (Jesaja 35:4). "En Ik zal in toorn en gramschap wraak oefenen over de volkeren die geen gehoor gegeven hebben" (Micha 5:15). "Een naijverig God en een wreker is de HERE, een wreker is de HERE en vol van grimmigheid; een wreker is de HERE voor zijn tegenstanders, en toornen blijft Hij tegen zijn vijanden" (Nahum 1:2). "Mij komt de wraak toe, Ik zal het vergelden, spreekt de Here" (Romeinen 12:19; Hebreeën 10:30). "Ik, de HERE, doorgrond het hart en toets de nieren, en dat, om aan een ieder te geven naar zijn wegen, naar de vrucht zijner daden" (Jeremia 17:10). "Want de Zoon des mensen zal komen in de heerlijkheid zijns Vaders, met zijn engelen, en dan zal Hij een ieder vergelden naar zijn daden" (Matteüs 16:27). "Maar in uw weerbarstigheid en onboetvaardigheid van hart hoopt gij u toorn op tegen de dag des toorns en der openbaring van het rechtvaardig oordeel Gods, die een ieder vergelden zal naar zijn werken" (Romeinen 2:5,6). "En alle gemeenten zullen inzien, dat Ik het ben, die nieren en harten doorzoek; en Ik zal u vergelden, een ieder naar zijn werken" (Openbaring 2:23). "Zie, Ik kom spoedig en mijn loon is bij Mij om een ieder te vergelden, naardat zijn werk is" (Openbaring 22:12). "Want indien het woord, door bemiddeling van engelen gesproken, van kracht is gebleken, en elke overtreding en ongehoorzaamheid rechtmatige vergelding heeft ontvangen, hoe zullen wij dan ontkomen, indien wij geen ernst maken met zulk een heil" (Hebreeën 2:2).

Gelukkig is er zulk een heil. God is bereid een losprijs te aanvaarden - en niet alleen te aanvaarden, maar Zelf schenkt Hij het zoenmiddel ook nog!

"Want allen hebben gezondigd en derven de heerlijkheid Gods, en worden om niet gerechtvaardigd uit zijn genade, door de verlossing in Christus Jezus. Hem heeft God voorgesteld als zoenmiddel door het geloof, in zijn bloed, om zijn rechtvaardigheid te tonen, daar Hij de zonden, die tevoren onder de verdraagzaamheid Gods gepleegd waren, had laten geworden - om zijn rechtvaardigheid te tonen, in de tegenwoordige tijd, zodat Hijzelf rechtvaardig is, ook als Hij hem rechtvaardigt, die uit het geloof in Jezus is" (Romeinen 3:25,26).

God heeft Christus als zoenmiddel voorgesteld. Dit deed Hij om Zijn rechtvaardigheid te vrijwaren bij het vergeven van de zonden. De zonde mag niet ongestraft blijven. Elke overtreding en ongehoorzaamheid moet zijn rechtmatige vergelding ontvangen (Hebreeën 2:2). Dit vereist Gods wet.

"Zo is er dan nu geen veroordeling voor hen, die in Christus Jezus zijn. Want de wet van de Geest des levens heeft u in Christus Jezus vrijgemaakt van de wet der zonde en des doods. Want wat de wet niet vermocht, omdat zij zwak was door het vlees - God heeft, door zijn eigen Zoon te zenden in een vlees, aan dat der zonde gelijk, en wel om de zonde, de zonde veroordeeld in het vlees, opdat de eis der wet vervuld zou worden in ons" (Romeinen 8:1-4).

"Christus heeft ons vrijgekocht van de vloek der wet door voor ons een vloek te worden; want er staat geschreven: Vervloekt is een ieder, die aan het hout hangt" (Galaten 3:13); "die zelf onze zonden in zijn lichaam op het hout gebracht heeft, opdat wij, aan den zonden afgestorven, voor de gerechtigheid zouden leven; en door zijn striemen zijt gij genezen" (1 Petrus 2:24).

Volgens de eis van de wet zijn wij des doods schuldig. Elke overtreding en ongehoorzaamheid moet zijn rechtmatige vergelding ontvangen (Hebreeën 2:2). Geen bedrag aan geld zou voldoende zijn als losprijs voor ons leven (Marcus 8:37). Maar God heeft zijn eigen Zoon gezonden in een vlees aan dat der zonde gelijk - Hij heeft zijn eigen Zoon als zoenmiddel voorgesteld - als losprijs voor velen om ons vrij te kopen van de vloek der wet. Door Christus worden wij behouden van de toorn (Romeinen 5:9).

"Want ook de Zoon des mensen is niet gekomen om Zich te laten dienen, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen" (Marcus 10:45).

Roy Davison

    De schriftgedeelten in dit artikel zijn uit de Nieuwe Vertaling, © Nederlands Bijbelgenootschap 1951 (tenzij anders aangeduid).